ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΡΧΩΝ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΕΕΣ 9/7/10

ΣΧΟΛΙΑ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΡΧΩΝ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΕΕΕΣ
(Πανελλήνια Ένωση Εργαστηρίων Ελευθέρων Σπουδών )

Το Σχέδιο Αρχών για την Δια Βίου Μάθηση όπως παρουσιάστηκε δείχνει πολύ καλές προθέσεις και μία θερμή προσέγγιση στο θέμα από την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας. Παρόλα αυτά  δεν αποφεύγει την κανονιστική και διαχειριστική τάση κάθε  ρυθμιστή θεμάτων παιδείας στην χώρα μας τα τελευταία πενήντα χρόνια.

Θα προσπαθήσουμε να σχολιάσουμε συγκεκριμένα άρθρα , να επισημάνουμε τα σημεία και τις ρυθμίσεις που πιστεύουμε ότι θα δημιουργήσουν σημαντική ζημιά  και θα  στραγγαλίσουν την γνήσια μορφή της Δια Βίου Μάθησης στον τόπο μας.
Το πρώτο σημαντικό στην προσέγγιση μας αυτή είναι να κατανοήσουμε τι σημαίνει η Δια Βίου Μάθηση όπως την περιγράφει η ΕΕ, και όπως πολύ σωστά περιγράφεται στο Σχέδιο Αρχών. Θα χρησιμοποιήσω αποσπάσματα του  ΣΑ σε μπλε χρώμα  για να γίνει κατανοητός ο δικός μας  σχολιασμός παρακάτω που είναι σε κόκκινο:

ΣΧΕΔΙΟ ΑΡΧΩΝ ΝΟΜΟΥ
Η διά βίου μάθηση περιλαμβάνει κάθε είδους μαθησιακή δραστηριότητα στη
διάρκεια της ζωής του ανθρώπου, που αποσκοπεί στην απόκτηση ή στη βελτίωση
γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων, που χρησιμεύουν στη διαμόρφωση μιας
ολοκληρωμένης προσωπικότητας, στην άμβλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και
στην κοινωνική συνοχή, στην κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη, στην ενεργό
συμμετοχή στα κοινά και στην επαγγελματική ένταξη και εξέλιξη
ΣΧΟΛΙΑ ΠΕΕΕΣ
Αυτά  όμως μπορούν να επιτευθούν  μόνο σε ένα περιβάλλον ελεύθερης επιλογής χρόνου ,  περιεχομένου γνώσης και παρόχου .Οτιδήποτε άλλο θα στραγαλίσει  και θα παραμορφώσει τα γνησια κίνητρα επιλογών με αποτέλεσμα αποτυχία του ίδιου του θεσμού. Το έχουμε δει στην τυπική εκπαίδευση, στα ΙΕΚ, στα ΚΕΚ. Γιατί να κάνουμε και άλλους πειραματισμούς;

ΣΧΕΔΙΟ ΑΡΧΩΝ ΝΟΜΟΥ

Η δια βίου μάθηση θεμελιώνεται στην προσχολική αγωγή και δε σταματά με το
πέρας της αρχικής εκπαίδευσης και την ενηλικίωση του ατόμου αλλά είναι μια
διαρκής και ενεργητική διαδικασία που λαμβάνει χώρα σε όλες τις φάσεις της ζωής
ενός ανθρώπου και συνοδεύει κάθε έκφανση της ζωής ενός ενεργού πολίτη.

ΣΧΟΛΙΑ ΠΕΕΕΣ
Αυτό όμως επιτυγχάνεται μόνο με την ευελιξία και την ελευθερία που προσφέρουν θεσμοί όπως τα ΕΕΣ , που πολύ σοφά μερίμνησε ό νομοθέτης του ’30 ,και το σύνταγμα ,και που έχουν προσφέρει τις υπηρεσίες τους  τόσα χρόνια.
Τα ΕΕΣ εντάσσονται στους μηχανισμούς της αγοράς και της οικονομίας, και με ευελιξία προσαρμόζονται και ελίσσονται απαντώντας στις ανάγκες τους, καινοτομώντας σε παιδαγωγικές και λειτουργικές  προσεγγίσεις.
Ακριβώς αναγνωρίζοντας αυτήν τους την συμμετοχή στο οικονομικό και στο λειτουργικό γίγνεσθαι,η  ΕΕ νομοθέτησε,  χρηματοδοτεί, και ενθαρρύνει την ύπαρξη   της ΔΒΜ .Ετσι αναγνωρίζει την σιωπηλή συμμετοχή της όλα αυτά τα χρόνια, που τα Πανεπιστήμια διογκώνονταν, η βιομηχανοποιημένη κοινωνία και οικονομία εξελίσσονταν ο πολιτισμός μεταλλάσσονταν. Μέσα από όλες αυτές τις  εξελίξεις η  συνεχής απρόσκοπτη και ελεύθερη ΔΒΜ συνέβαλε ουσιαστικά στην άμεση  προσαρμογή του ατόμου στο κοινωνικό και οικονομικό γίγνεσθαι Αυτό ομολογουμένως είναι έργο και επιτυχία των ΕΕΣ και του περιβάλλοντος στο οποίο λειτούργησαν.

ΣΧΕΔΙΟ ΑΡΧΩΝ ΝΟΜΟΥ
2. Πεδίο εφαρμογής ττου Νόμου
Οι διατάξεις του παρόντος Νόμου αφορούν κυρίως το χώρο που βρίσκεται εκτός
τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος και διέπουν όλες τις παραμέτρους ανάπτυξης
και λειτουργίας του και ειδικότερα :

ΣΧΟΛΙΑ ΠΕΕΕΣ
Η πρόθεση της διαρκούς εποπτείας  και συνεχούς ρύθμισης, με το υπόδειγμα της ακαμψίας που άλλες ρυθμίσεις τυπικής εκπαίδευσης, ΙΕΚ,ΚΕΚ κτλ. έχουν αποδείξει , ότι μπορεί να συμβεί στην Ελλάδα, αποτελούν εγγύηση αποτυχίας.
Η μακροχρόνια ανελαστική εμπλοκή των ρυθμιστικών φορέων, χωρίς να δίνει πραγματική εγγύηση ανταπόκρισης στις πραγματικές ανάγκες της αγοράς, αποτελεί σημαντικό εμπόδιο στην επιτυχία του.
Ιδιαίτερα στην Ελλάδα που το γενικότερο εκπαιδευτικό και κοινωνικό περιβάλλον δεν εγγυάται ούτε συνεργασία φορέων,ούτε πειθαρχία σε συμφωνημένες αποφάσεις αυτό είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα επαναληφθεί. Οι πολλές επιτροπές και  οι πολλοί φορείς, ποτέ δεν απετέλεσαν εγγύηση καλής λειτουργίας μιας σημαντικής ρύθμισης. Ας θυμηθούμε και τη λαϊκή σοφία για τους πολλούς μάγειρες κτλ.!!!!

ΣΧΕΔΙΟ ΑΡΧΩΝ ΝΟΜΟΥ
α) τις κάθε είδους δραστηριότητες της μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και της
επαγγελματικής κατάρτισης, που στόχο έχουν την επικαιροποίηση, τον
εκσυγχρονισμό και την προσαρμογή των επαγγελματικών γνώσεων, δεξιοτήτων
και ικανοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας στις διαρκώς
μεταβαλλόμενες ανάγκες της αγοράς εργασίας και κατ΄ επέκταση τη
διευκόλυνση της επαγγελματικής του ένταξης,

ΣΧΟΛΙΑ ΠΕΕΕΣ
Πόσο άμεση και ταχεία  μπορεί να είναι αυτή  ‘επικαιροποίηση, τον
εκσυγχρονισμό και την προσαρμογή των επαγγελματικών γνώσεων ‘ σε ένα σύστημα
ασφυκτικά ελεγχόμενο από την κεντρική διοίκηση ,που κάθε φορά θα έχει τις δικές της αντιλήψεις περί των πραγμάτων. Η ιστορία κα η πράξη έχουν αποδείξει το αντίθετο. Το σκεπτικό αυτό είναι εναντίον στην φιλοσοφία  και στην βασική αρχή της ΔΒΜ που χρειάζεται να αναπνεύσει ελεύθερα για να ανθίσει.Όταν ήδη λείπει από το κείμενο αυτό ακόμη και η αναφορά στην εξ αποστάσεως εκπαίδευση και το elearning  σε τι εκσυγχρονισμό γίνεται  η αναφορά?

ΣΧΕΔΙΟ ΑΡΧΩΝ ΝΟΜΟΥ
β) τις κάθε είδους δραστηριότητες της εκπαίδευσης των ενηλίκων, που στόχο
έχουν την ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους και την καλλιέργεια των
ικανοτήτων τους, στο πλαίσιο της λειτουργίας τους ως ενημερωμένων και
ενεργών πολιτών.

ΣΧΟΛΙΑ ΠΕΕΕΣ
Πρέπει να γίνει σαφής διάκριση ανάμεσα στην τυπική και άτυπη εκπαίδευση που εδώ και δεκαετίες παρέχεται μόνο από τα Εργαστήρια Ελευθέρων  Σπουδών.Συγχρόνως   υπάρχει κατάφορη παραβίαση της ελευθερίας επιλογής και της γνήσιας ενημέρωσης  για την ανάπτυξη της προσωπικότητας του ατόμου, με τον προστατευτισμό και τον έλεγχο που επιβάλλεται.Υπάρχει αντίφαση μέσα στο ίδιο άρθρο διότι όταν η ρύθμιση γίνεται άνωθεν, πως  γίνεται  να είναι ενημερωμένοι πολίτες με ελεύθερη επιλογή.

ΣΧΕΔΙΟ ΑΡΧΩΝ ΝΟΜΟΥ
[Οι στόχοι του παρόντος Νόμου είναι οι ακόλουθοι :
α) Η δημιουργία συνεκτικού εθνικού πλαισίου αξιολόγησης και πιστοποίησης
φορέων για την κατάρτιση και εκπαίδευση ενηλίκων.
β) Η συγκρότηση ενιαίου εθνικού πλαισίου αναγνώρισης προσόντων και
πιστοποίησης γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων.
γ) Η συστηματοποίηση και ο συντονισμός της ανίχνευσης και διάγνωσης των
αναγκών της αγοράς εργασίας και των επαγγελματικών και επιμορφωτικών
αναγκών των πολιτών.]

ΣΧΟΛΙΑ ΠΕΕΕΣ
Όλα αυτά μπορούν να  αναπτυχθούν και ήδη ισχύουν με γνήσια ανταπόκριση της κοινωνίας χωρίς τις ασφυκτικές ρυθμίσεις άνωθεν.Οι κύριοι εκφραστές των είναι τα Εργαστήρια Ελευθέρων Σπουδών, που αποτελούν ένα σημαντικό ανθρώπινο κεφάλαιο ,πολιτισμικό ,εκπαιδευτικό και οικονομικό για τη χώρα . Το μόνο που θα χρειαζόταν είναι η καταγραφή, και η συλλογη συμπερασματων.

Ένας από τους στόχους του ΣΝ είναι:

ΣΧΕΔΙΟ ΑΡΧΩΝ ΝΟΜΟΥ
στ) Η διαρκής και ουσιαστική εκπαίδευση των εκπαιδευτών ενηλίκων.

ΣΧΟΛΙΑ ΠΕΕΕΣ
Iδιαίτερα το τελευταίο μπορεί να επιτευχθεί με κίνητρα και όχι με  ρυθμίσεις. Τα υγιή κίνητρα δημιουργούνται μέσα από τις συνθήκες της ελεύθερης αγοράς.
Οι ρυθμίσεις που κάθε ηγεσία και στο μέλλον θα μπει στον πειρασμό να  κάνει, ή θα πιεσθεί να δημιουργήσει στρεβλώνουν την εικόνα και απομακρύνουν από τους καθαρούς στόχους.Mε αυτές μπαίνουν στον πειρασμό να  θέλουν να ρυθμίσουν γενικότερα τα προσόντα για συμμετοχή ή τα θέματα που θα διδαχθούν φορείς ή άτομα που δεν έχουν καταλάβει ακόμα τι σημαίνει ΔΒΜ. Στην ΔΒΜ ο εκπαιδευτής πέρα από κάποια βασική μόρφωση είναι απαραίτητο να γνωρίζει ουσιαστικά και πρακτικά το θέμα που θα διδάξει. Πρέπει να έχει ,αγγλιστί, ‘hands on’ μακροχρόνια εμπειρία στο συγκεκριμμένο θέμα.
Πρέπει να καταλάβουν οι υποψήφιοι να ενταχθούν ότι είναι τόση μεγάλη η ποικιλία των θεμάτων της ΔΒΜ όση και η ίδια μας η ζωή. Δεν πρέπει να αποκλείει λοιπόν τίποτα , ούτε φυσικά, ούτε τεχνιτά.
Θα υπάρξει  παράθυρο για όσους έχουν πρακτική  εμπειρία και γνώσεις?
Θα ενθαρρυνθούν και πως, όσοι προσπαθούν να μπουν στο σύστημα  ή θα αποθαρρυνθούν  με συνέπεια απώλεια σημαντικού κεφαλαίου ανθρώπινου δυναμικού στον τομέα αυτό. Μήπως  αυτοί απομακρυνθούν εξ αιτίας συνθηκών που είναι ευνοϊκες για ανάπτυξη μόνο τυπικών δικαιωμάτων , αλλά  με κενό αντίκρυσμα?

Το πρόβλημα των εκπαιδευτών θα είναι πάντα το κυρίως  πρόβλημα καθε μορφής εκπαίδευσης ,καθώς και η ύπαρξη πεφωτισμένων και ικανών συντονιστων-ελεγκτών εκπαίδευσης άμεσα και επι τόπου. Αυτά δεν λύνονται μόνο με πτυχία και  με σεμινάρια. Οι επιμορφωτικές συνεδρίες μπορουν να είναι ένα από τα μέσα όταν οι στόχοι και τα κίνητρα δεν είναι αλλοιωμένα από παραμορφωτικούς , εξωγενείς παράγοντες.Παράγοντες που τόσο στενή ρυθμιστική διαδικασία σίγουρα θα δημιουργήσει.
Προς Θεού  ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ!!! Κανείς ενήλικας δεν είναι τόσο αφελής να δώσει τα χρήματα του και να σπαταλήσει  πολύτιμο χρόνο σε κάτι που δεν οφελείται!! Προς τι λοιπόν οι ρυθμίσεις?

 

ΣΧΕΔΙΟ ΑΡΧΩΝ ΝΟΜΟΥ
Το παρόν νομοσχέδιο έχει ως σκοπό, με βάση τις αρχές και τους στόχους της
δημόσιας πολιτικής δια βίου μάθησης στην Ελλάδα, να καθορίσει τα εργαλεία
(θεσμικά, διοικητικά, οικονομικά) που συντελούν στην ανάπτυξή της.

ΣΧΟΛΙΑ ΠΕΕΕΣ
Αυτό μήπως σημαίνει  ότι  αλλάζει η μορφή της ΔΒΜ όταν αλλάζει η σχετική δημόσια πολιτική? Τι θα γίνει τότε με αυτούς  που θα έχουν κλείσει εξαιτίας της τωρινής πολιτικής ? και με το κοινό που θα έχει στερηθεί για πάντα τη δυνατότητα να  έχει καθαρή και όχι αλλιωμένη ΔΒΜ ?
Ποιές οι κοινωνικές και οι οικονομικές συνέπειες ?

ΣΧΕΔΙΟ ΑΡΧΩΝ ΝΟΜΟΥ
6.. Φορείίς παροχής υπηρεσιιών διιά βίίου μάθησης
και
άλλοι φορείς παροχής υπηρεσιών γενικής τυπικής και μη τυπικής εκπαίδευσης
ενηλίκων

ΣΧΟΛΙΑ ΠΕΕΕΣ
Γιατί  γίνεται οποιαδήποτε  εμπλοκή φορέων τυπικής εκπαίδευσης  στην  καθαρά άτυπη  εκπαίδευση που εκφράζεται ελεύθερα μόνο από τα ΕΕΣ.Όσο αγνή και να είναι η πρόθεση εμπεριέχει κινδύνους για το μέλλον.
Τα πράγματα είναι απλά η Ελεύθερη Δια Βίου Μάθηση αποκτάται μόνο σε ελεύθερο περιβάλλον που μέχρι σήμερα το εγγυόταν τα ΕΕΣ. Αυτό δεν πρέπει να αλλοιωθεί.

 

 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε στον εντοπισμό και πολλών άλλων προβλημάτων που θα παρουσιαστουν, και αδιεξόδων στα οποία θα οδηγηθούμε. Το χρήσιμο πιστεύουμε πως είναι  να γίνει κατανοητή η σημασία της  προσέγγισης μας με στόχο πάντα όχι μόνο το κλαδικό ενδιαφέρον αλλά κυρίως  το θέμα της ΔΒΜ το οποίο υπηρετούμε επί δεκαετίες και γνωρίζουμε πολύ καλά.
Είναι πολλά τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν αν οι καλές προθέσεις που φαίνεται να υπάρχουν δεν ενσωματώσουν το ανοιχτό πνεύμα που ήταν πάντα η θεμέλια λίθος  της ΔΒΜ  στην Ελλάδα και στον κόσμο. Εξάλλου έχουμε τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη που το απέδειξαν και τον Σωκράτη που το επιβεβαίωσε με τον θάνατο του , και τον λόγο που τον προκάλεσε.
Ας μην προκαλέσουμε άλλες καταστροφές τύπου Σωκράτη και ας  λάβουμε υπ΄όψη μας ότι το  κυρίως χαρακτηριστικό της  ΔΒΜ  είναι η ευελιξία και η ελευθερία επιλογής και πρόσβασης. Το σημαντικό που μπορεί να προσφέρει στη ΔΒΜ   μία ηγεσία προς όφελος της είναι:

-Να την αφήσει ελεύθερη ,

-Να  γίνει μία καταχώρηση σε ένα μητρώο κατ’ αρχάς των φορέων παροχής Ελεύθερης Εκπαίδευσης όπως γίνεται σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες, χωρις άλλο περιορισμό λειτουργίας τους.

-Να μπορούν να αξιοποιούνται οι γνώσεις στην επαγγελματική πορεία του ατόμου με όποιο τρόπο και αν αποκτώνται. Θα πρέπει μέσα από μια λογική και όχι σύνθετη συσχέτιση των δεξιοτήτων και προσόντων ,και την τελική πιστοποίηση τους ,να μπορεί το άτομο να προχωρήσει μέσα σε ένα κοινωνικό σύστημα επαγγελματικής πορείας που λειτουργεί με τυπικά προσόντα.

Τα παραπάνω από μόνα τους αποτελούν τιτάνιο έργο για να υλοποιηθεί σωστά. Ας αρκεστούμε σε αυτά και ας μην επιμένουμε με υπέρμετρες φιλοδοξίες για τελειότητα, να  λύσουμε  τα πάντα ενώ οι σύνθετες κοινωνικές ανάγκες δεν το επιτρέπουν.
Χωρίς  έρευνες που θα δώσουν πλήρη και σαφή γνώση των παρόχων γνώσης της ΔΒΜ μέχρι σήμερα, των θεμάτων που καλύπτουν , τον τρόπο με τον οποίο γίνεται αυτό, τις ανάγκες του κοινού, τις ανάγκες της αγοράς, τις πολιτισμικές ανάγκες, πως σκεφτόμαστε να ρυθμίσουμε τις Ελεύθερες Σπουδές; Πως βάζουμε πλαίσια που μετά από έρευνα μπορεί να αποδειχθούν άσκοπα,  και τα οποία στο μεταξύ μπορει να δημιουργήσουν τετελεσμένα γεγονότα;
Τα ΕΕΣ είναι πάλι πρόθυμα να βοηθήσουν προς την υγιή κατεύθυνση.

Για την ΠΕΕΕΣ, (Πανελλήνια Ένωση Εργαστηρίων Ελευθέρων Σπουδών )
Για το ΔΣ και τα Μέλη
Α.Βουγιούκα
Πρόεδρος